Táo bón là gì? Cách phòng ngừa táo bón hiệu quả

Táo bón là một trong những bệnh đường tiêu hóa hay gặp nhất. Bệnh gây khó chịu không ít cho người mắc phải và có thể là biểu hiện của một bệnh lý nguy hiểm khác. Vậy táo bón là gì, hãy cùng tìm hiểu về bệnh và cách phòng ngừa táo bón hiệu quả qua bài viết dưới đây.

Táo bón là gì?

Táo bón được định nghĩa là tình trạng đi cầu ít hơn hoặc bằng 3 lần trong một tuần. Khi đi cầu, phân có thể khô và cứng hơn bình thường, đôi khi gây đau trong lúc đi, thậm chí là gây chảy máu. Hầu hết trường hợp, táo bón chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn và không gây ra vấn đề sức khỏe gì nghiêm trọng.

Thế nhưng, khi tình trạng này kéo dài trong vài tuần hoặc lâu hơn có thể trở thành một bệnh lý mạn tính. Người bị táo bón mạn tính sẽ cảm thấy khó chịu, chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng. Căn bệnh này cũng có thể gây ra căng thẳng quá mức, ức chế nhu động ruột hoạt động bình thường.

Triệu chứng của táo bón

Các dấu hiệu và triệu chứng của táo bón bao gồm:

• Đi ngoài ít hơn ba lần một tuần
• Có phân vón cục hoặc cứng
• Rặn khi đi đại tiện
• Cảm giác như có một khối tắc nghẽn trong trực tràng ngăn cản nhu động ruột
• Cảm giác như thể bạn không thể tống hết phân ra khỏi trực tràng
• Cần giúp đỡ để làm trống trực tràng, chẳng hạn như dùng tay ấn vào bụng và dùng ngón tay để lấy phân ra khỏi trực tràng

Nguyên nhân gây táo bón

Táo bón thường xảy ra nhất khi chất thải hoặc phân di chuyển quá chậm qua đường tiêu hóa hoặc không thể loại bỏ hiệu quả khỏi trực tràng, điều này có thể khiến phân trở nên cứng và khô. Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng táo bón như: 

Tắc nghẽn trong đại tràng hoặc trực tràng

Sự tắc nghẽn trong đại tràng hoặc trực tràng có thể làm chậm hoặc ngừng chuyển động của phân. Nguyên nhân bao gồm:

• Những vết rách nhỏ ở vùng da xung quanh hậu môn (nứt hậu môn)
• Tắc nghẽn trong ruột (tắc ruột)
• Ung thư ruột kết
• Thu hẹp đại tràng (hẹp ruột)
• Ung thư bụng khác đè lên đại tràng
• Ung thư trực tràng
• Trực tràng phình ra qua thành sau của âm đạo (rectocele)

Vấn đề với các dây thần kinh xung quanh đại tràng và trực tràng

Các vấn đề về thần kinh có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh khiến các cơ ở đại tràng và trực tràng co lại và di chuyển phân qua ruột. Nguyên nhân bao gồm:

• Tổn thương các dây thần kinh kiểm soát các chức năng cơ thể (bệnh thần kinh tự trị)
• Bệnh đa xơ cứng
• Bệnh Parkinson
• Chấn thương tủy sống
• Đột quỵ

Khó khăn với các cơ liên quan đến việc loại bỏ

Các vấn đề với cơ vùng chậu liên quan đến nhu động ruột có thể gây táo bón. Những vấn đề này có thể bao gồm:

• Không có khả năng thư giãn các cơ vùng chậu để cho phép đi tiêu (anismus)
• Các cơ vùng chậu không phối hợp thư giãn và co lại một cách chính xác (rối loạn vận động)
• Cơ vùng chậu bị suy yếu

Nội tiết tố giúp cân bằng chất lỏng trong cơ thể bạn. Các bệnh và tình trạng làm đảo lộn sự cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến táo bón, bao gồm:

• Bệnh tiểu đường
• Rối loạn hoạt động tuyến giáp (cường giáp hoặc suy giáp)
• Thai kỳ

Những ai sẽ có nguy cơ cao bị táo bón?

Bạn sẽ có nhiều nguy cơ bị táo bón nếu:

• Là phụ nữ, đặc biệt là khi đang mang thai hoặc sau sinh
• Là người cao tuổi
• Có chế độ ăn ít hoặc không có các thực phẩm chất xơ
• Dùng một số thuốc hoặc thực phẩm chức năng gây ra tác dụng phụ
• Có một số vấn đề sức khỏe tâm thần như thường xuyên căng thẳng, trầm cảm

Chẩn đoán táo bón 

Ngoài thăm khám sức khỏe chung và khám trực tràng bằng tay, bác sĩ thường yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm khác để đưa ra chẩn đoán và tìm kiếm nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này. Các xét nghiệm chẩn đoán bao gồm:

• Đo áp lực hậu môn trực tràng: Phương pháp này giúp đánh giá khả năng phối hợp của các cơ trong nhu động ruột.
• Chụp X-quang: Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát hình ảnh đường ruột có đang bị tắc nghẽn, đại tràng nhiều phân hay dị vật cản quang hay không.
• Nội soi đại tràng: Kỹ thuật này giúp bác sĩ kiểm tra được toàn bộ đại tràng nhờ vào một ống mảnh, linh hoạt có gắn một máy quay nhỏ ở đầu luồn vào cơ thể qua hậu môn.
• Xét nghiệm máu: Kết quả xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện một số vấn đề sức khỏe khác gây ra tình trạng táo bón, chẳng hạn các bệnh lý nội tiết như suy giáp hay tăng canxi máu.

Biến chứng táo bón gây ra

Các biến chứng của táo bón bao gồm:

• Sưng tĩnh mạch ở hậu môn (bệnh trĩ). Cố gắng đi tiêu có thể gây sưng các tĩnh mạch trong và xung quanh hậu môn của bạn.
• Da bị rách ở hậu môn (nứt hậu môn). Phân lớn hoặc cứng có thể gây ra những vết rách nhỏ ở hậu môn.
• Phân không thể tống ra ngoài (phân bị vón cục). Táo bón có thể gây tích tụ phân, mắc kẹt trong ruột của bạn.
• Ruột nhô ra khỏi hậu môn (sa trực tràng). Rặn khi đi tiêu có thể khiến một phần nhỏ trực tràng căng ra và nhô ra khỏi hậu môn.

Cách phòng ngừa tình trạng táo bón 

Việc áp dụng những cách sau đây sẽ giúp bạn phòng ngừa, hạn chế nguy cơ bị táo bón:

• Tăng thêm lượng thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn uống, bao gồm đậu, rau, trái cây – củ (chuối, đu đủ, bơ, ngô, khoai lang…), ngũ cốc nguyên hạt…
• Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm có lượng chất xơ thấp như thực phẩm đóng hộp, sản phẩm từ sữa và thịt
• Uống nhiều nước, tránh để cơ thể bị mất nước
• Sống năng động, cố gắng tập luyện thể dục thường xuyên
• Không cố gắng nhịn đi đại tiện khi có cảm giác muốn đi
• Cố gắng hình thành thói quen đi đại tiện, chẳng hạn như vào mỗi buổi sáng hay sau khi ăn xong
• Tập cho trẻ em có thói quen ăn đa dạng các thực phẩm giàu chất xơ trong khẩu phần ăn hàng ngày.

Bệnh táo bón là bệnh tiêu hóa thường gặp và do nhiều nguyên nhân gây ra, tùy nguyên nhân cụ thể mà người bị táo bón nặng có phương án điều trị phù hợp. Phòng ngừa táo bón bằng cách bổ sung nhiều chất xơ và duy trì một chế độ dinh dưỡng cũng như vận động hợp lý là cách tốt nhất để ngăn ngừa chứng táo bón nặng. Nếu cần được tư vấn thêm thì hãy liên hệ ngay đến tổng đài miễn cước 1800.64.68.66 để được dược sĩ tư vấn chi tiết.

   ————————————

Thông tin dành cho bạn:

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Tabogold

Thành phần: Đại hoàng,  Phan tả diệp, Litesse, Inulin 

 Công dụng:

• Bổ sung chất xơ, giúp nhuận tràng.
• Giảm táo bón

Đối tượng sử dụng:

Trẻ em, người lớn bị táo bón, táo bón lâu ngày

Cách dùng:

• Trẻ em 6-11 tuổi: uống 10ml/lần x 1-2 lần/ngày. Uống sau ăn
• Trẻ trên 11 tuổi, người lớn: uống 10ml/lần x 2 lần/ngày. Uống sau ăn

Nguồn tham khảo:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/constipation/symptoms-causes/syc-20354253