Ho là phản xạ bảo vệ cơ thể, nhưng những cơn ho khan kéo dài có thể gây mệt mỏi, mất ngủ. Nhiều biện pháp dân gian và tự nhiên đã được ghi nhận mang lại hiệu quả giảm ho rõ rệt và dễ áp dụng tại nhà.

1. Ho là phản xạ tự nhiên nhưng gây nhiều khó chịu

Ho là cơ chế tự vệ giúp cơ thể làm sạch đường thở khỏi bụi, vi khuẩn hay các tác nhân kích ứng. Tuy nhiên, khi ho kéo dài, đặc biệt là ho khan, người bệnh có thể bị mất ngủ, đau rát họng, ảnh hưởng tới sinh hoạt và chất lượng sống.

Phần lớn các trường hợp ho khan thông thường – nếu không do bệnh lý nghiêm trọng – có thể tự khỏi mà không cần điều trị đặc hiệu. Trong thời gian này, một số biện pháp tự nhiên tại nhà có thể đem lại hiệu quả hỗ trợ giảm ho đáng kể. Theo TS. Stephen Russell (Đại học Alabama tại Birmingham, Hoa Kỳ), nhiều phương pháp dân gian đã được thực hành từ lâu và cho thấy lợi ích nhất định.

Ngoài việc tránh khói thuốc, các chất kích ứng và dị nguyên trong môi trường, bạn có thể thử các biện pháp giảm ho tự nhiên dưới đây – nhiều trong số đó có sẵn ngay trong bếp hoặc tủ thuốc gia đình.

2. Các bài thuốc tự nhiên giảm ho khan

2.1. Mật ong – bài thuốc giảm ho khan tự nhiên

Với những người yêu thích vị ngọt tự nhiên, mật ong chính là lựa chọn lý tưởng. TS. Russell cho biết, nước ấm pha mật ong có thể giúp làm dịu họng và giảm ho trong thời gian ngắn. Bạn có thể pha mật ong vào nước ấm hoặc trà thảo mộc, thêm vài giọt chanh để tăng hương vị.

Mật ong được biết đến với đặc tính kháng viêm, nhờ đó giúp giảm sưng niêm mạc họng và đường hô hấp – yếu tố góp phần gây ho. Ngoài ra, mật ong còn giúp làm loãng đờm, hỗ trợ giảm ho có đờm.

Một tổng hợp gồm 10 nghiên cứu cho thấy mật ong có thể hiệu quả hơn thuốc ho hoặc giả dược trong việc làm giảm triệu chứng ho cấp ở trẻ em và cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, bằng chứng còn hạn chế và cần thêm nghiên cứu.

Lưu ý quan trọng: Tuyệt đối không dùng mật ong cho trẻ dưới 12 tháng tuổi vì nguy cơ ngộ độc do vi khuẩn Clostridium botulinum.

2.2. Viên ngậm và kẹo cứng giúp kích thích tiết nước bọt

Ngậm viên ngậm hoặc kẹo cứng là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả với ho khan. Khi ngậm, tuyến nước bọt được kích thích, giúp giữ ẩm niêm mạc họng và làm giảm cảm giác khô rát – yếu tố quan trọng gây ho.

Một số viên ngậm chứa kẽm, vitamin C hoặc chiết xuất thảo dược được nhiều người lựa chọn. Dù bằng chứng khoa học còn hạn chế, chúng vẫn có thể mang lại lợi ích ở mức độ nhất định và nhìn chung an toàn khi dùng điều độ.

2.3. Uống đủ nước để bù dịch và hỗ trợ miễn dịch

Thiếu nước là tình trạng thường gặp ở người bị ho. Việc uống đủ nước – bao gồm nước lọc, nước ấm, nước canh hoặc trà loãng – giúp làm dịu họng, giảm khô rát và hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây nhiễm trùng.

Bù nước cũng giúp làm loãng dịch tiết, từ đó giảm kích thích ho khan. Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả mà bất cứ ai cũng có thể thực hiện.

2.4. Súc miệng với nước muối ấm giảm triệu chứng hô hấp

Súc miệng bằng nước muối ấm là thói quen quen thuộc trong dân gian và được ghi nhận có lợi cho đường hô hấp. Một nghiên cứu nhỏ cho thấy chỉ cần súc miệng bằng nước thường cũng có thể giúp giảm các triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên và thậm chí ngăn ngừa nhiễm trùng.

Ở một nghiên cứu khác, những bệnh nhân COVID-19 nặng thường xuyên súc miệng và rửa mũi bằng nước muối ấm có tỷ lệ nhập viện thấp hơn so với nhóm không thực hiện.

Cách làm: hòa 1/2 thìa cà phê muối vào 1 cốc nước ấm và súc miệng 2–3 lần mỗi ngày.

2.5. Tắm hơi hoặc dùng máy tạo độ ẩm giúp giảm ho và nghẹt mũi

Nhiều người nhận thấy triệu chứng ho, nghẹt mũi thuyên giảm đáng kể sau khi tắm nước nóng hoặc hít hơi ấm. Điều này là do độ ẩm giúp làm mềm niêm mạc đường thở, giảm kích ứng và hỗ trợ lưu thông không khí.

Tại nhà, bạn có thể tắm nước nóng và hít hơi nước, dùng máy tạo độ ẩm phun sương mát trong phòng. Máy tạo độ ẩm giúp giữ ẩm không khí – đặc biệt hữu ích khi thời tiết hanh khô hoặc khi điều hòa hoạt động liên tục. Tuy nhiên cần làm sạch theo hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh nấm mốc và vi khuẩn phát triển.

2.6. Dùng hành tây – mẹo dân gian phổ biến ở nhiều quốc gia châu Âu

Hành tây khi cắt nhỏ sẽ giải phóng hơi hăng đặc trưng, khiến nhiều người cay mắt. Dù chưa có bằng chứng khoa học khẳng định hiệu quả, một số người cho rằng hơi hành tây giúp giảm triệu chứng ho.

Tại Tây Ban Nha và Pháp, mẹo dân gian này khá quen thuộc: Trước khi ngủ, người ta cắt một củ hành tây làm bốn và đặt trên bàn cạnh giường hoặc cuối giường để giảm ho ban đêm. Dù hiệu quả còn phụ thuộc vào từng người, đây vẫn là phương pháp an toàn và dễ thử nghiệm.

2.7. Thuốc ho không kê đơn – lựa chọn khi biện pháp tự nhiên không hiệu quả

Nếu các biện pháp dân gian không giúp cải thiện, bạn có thể cân nhắc thuốc ho không kê đơn.

Một số hoạt chất thường gặp:

• Dextromethorphan: Giúp giảm ho, hiệu quả nhỉnh hơn giả dược trong một số nghiên cứu. Không dùng cho trẻ dưới 5 tuổi.
• Pseudoephedrine: Hỗ trợ giảm chảy dịch mũi sau – nguyên nhân gây ho. Tuy nhiên có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp.
• Diphenhydramine (benadryl): Thường có trong thuốc ho đêm, gây buồn ngủ, nhưng không phù hợp cho người trên 65 tuổi do nguy cơ gây lú lẫn, giảm thăng bằng hoặc bí tiểu.

1. Russell khuyến nghị: Nên ưu tiên biện pháp tự nhiên trước, sau đó mới cân nhắc dùng thuốc và cần thận trọng khi sử dụng.

Phần lớn các cơn ho khan thông thường sẽ tự khỏi hoặc thuyên giảm khi loại bỏ tác nhân gây kích ứng, dị ứng. Nhiều biện pháp tự nhiên như uống mật ong, viên ngậm, súc miệng nước muối, tắm hơi… có thể giúp giảm ho và làm dịu cổ họng. Nếu ho kéo dài hoặc kèm triệu chứng bất thường, người bệnh nên đi khám để được đánh giá nguyên nhân và điều trị phù hợp.

Giải pháp hỗ trợ giảm ho khan an toàn – Siro HO ATK

Nếu bạn đang tìm một sản phẩm hỗ trợ giảm ho khan hiệu quả, dễ dùng và phù hợp cho cả gia đình, Siro HO ATK là lựa chọn đáng tham khảo. Sản phẩm được bào chế từ các dược liệu tự nhiên, giúp bổ phế, giảm đờm và làm dịu nhanh cảm giác đau rát họng – triệu chứng thường gặp khi ho kéo dài.

Thành phần chính HO ATK gồm:

Cao cúc hoa (800 mg): hỗ trợ giảm viêm, làm dịu niêm mạc họng.

Cao cam thảo (800 mg): giúp giảm ho, giảm khàn tiếng và hỗ trợ làm sạch đường hô hấp.

Cao lá thường xuân (750 mg): hỗ trợ long đờm, giảm kích ứng đường thở.

Cao cát cánh (400 mg): giúp giảm ho, giảm ngứa rát họng.

Phụ liệu: Fructose lỏng, kali sorbat, nước cất vừa đủ.

Công dụng:

Giúp bổ phế, giảm đờm, giảm ho.

Hỗ trợ giảm đau rát họng, khản tiếng, phù hợp cho người bị ho khan hoặc ho do thời tiết.

Liều dùng tham khảo:

Người lớn & trẻ trên 14 tuổi: 10 ml/lần, ngày 3 lần.

Trẻ 6–14 tuổi: 7,5 ml/lần, ngày 3 lần.

Trẻ 2–6 tuổi: 5 ml/lần, ngày 3 lần.

Trẻ 1–2 tuổi: 2,5 ml/lần, ngày 3 lần.

Trẻ dưới 1 tuổi: tham khảo ý kiến thầy thuốc.
Lắc kỹ trước khi dùng. Sử dụng trong vòng 15 ngày sau khi mở nắp.

Nhờ thành phần thảo dược và hương vị dễ uống, HO ATK phù hợp sử dụng tại nhà cho những trường hợp ho khan, ho dai dẳng hoặc đau rát họng nhẹ.